Bệnh cầu trùng ở gà và các biện pháp phòng, trị

Bệnh cầu trùng ở gà và các biện pháp phòng, trị để tránh được những hậu quả nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến quá trình nuôi. 

1. Nguyên nhân dẫn đến bệnh cầu trùng ở gà

Bệnh cầu trùng gà hay còn gọi là Emiriois, đây là bệnh ký sinh trùng truyền nhiễm gây ra trên gà bởi nhóm nguyên sinh động vật Protoza, lớp Sporozoa, bộ Coccidia, họ Eimeria.

Cầu trùng ký sinh ở manh tràng và ruột non, làm rối loạn tiêu hóa, gây tổn thương các tế bào thượng bì, không hấp thu được dinh dưỡng, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, giảm hiệu quả chuyển hóa thức ăn, giảm tăng trọng, gà còi cọc, chậm lớn, suy yếu có thể chết.

Gà mắc bệnh sức đề kháng giảm là yếu tố mở đường cho các bệnh khác bùng phát. Bệnh rất phổ biến trên đàn gà nuôi công nghiệp, bán công nghiệp và kể cả gà chăn thả.

2. Đường lây truyền bệnh cầu trùng ở gà

Bệnh cầu trùng ở gà chủ yếu lây truyền qua đường tiêu hóa. Gà mắc bệnh hoặc đã khỏi bệnh nhưng vẫn còn mang cầu trùng sẽ thải ra bào tử cầu trùng theo phân và vương vãi trên nền chuồng. Gà khỏe mạnh sẽ bị nhiễm cầu trùng khi ăn phải noãn nang có lẫn trong thức ăn, nước uống, phân gà, chất độn chuồng…

Các loại côn trùng và động vật gặm nhấm cũng là nguồn gốc lây lan bệnh cầu trùng trong trang trại.

Điều kiện chuồng nuôi không vệ sinh, khu nuôi nhốt chật chội, ẩm ướt, chất độn chuồng lưu cữu, bãi chăn thả ô nhiễm…

Hiện nay có 9 chủng cầu trùng như sau:

• Eimeria tenella (ký sinh ở manh tràng)
• Eimeria necatrix (ký sinh ở ruột non)
• Eimeria acervulina (ký sinh ở ruột non)
• Eimeria maxima (ký sinh ở ruột non)
• Eimeria bruneti (ký sinh ở ruột)
• Eimeria mitis
• Eimeria mivati
• Eimeria hagani
• Eimeria praecox

3. Dấu hiệu mắc cầu trùng của gà

Bệnh cầu trùng ở gà có thời gian ủ bệnh từ 4-7 ngày. Tùy theo chủng loại cầu trùng gây bệnh mà gà có thể có những biểu hiện khác nhau. Một số triệu chứng chung khi gà mắc cầu trùng như sau:

Thể cấp tính

Gà ủ rũ, giảm ăn, uống nhiều nước. Gà rụt cổ, nhắm mắt, sã cánh. Tiêu chảy phân có lẫn máu hay màu chocolate. Đôi khi phân chỉ toàn máu tươi, phân bết dính ở hậu môn.

Gà nhợt nhạt và yếu, giai đoạn cuối gà có thể bị liệt chân hoặc cánh. Gà chết sau 2-7 ngày nhiễm bệnh, tỉ lệ chết 70-80% nếu không can thiệp kịp thời.

Thể mãn tính

Gà mắc cầu trùng mãn tính thường gặp trong 3 trường hợp sau

• Gà qua giai đoạn bệnh cấp tính chuyển sang bệnh mãn tính.
• Đàn gà đã được phòng bệnh cầu trùng bằng các loại thuốc, nhưng không đúng liều và quy trình.
• Khi trang trại có dịch cầu trùng, gà lớn 2-3 tháng (có sức đề kháng cao hơn gà nhỏ) có thể nhiễm cầu trùng mãn tính.

Ở thể mãn tính, gà kém ăn, ăn không tiêu uống nước nhiều, ỉa chảy phân sống lúc đầu, sau đó phân màu nâu đen hoặc lẫn máu. Niêm mạc ruột hư hại nặng, khiến gà hồi phục kém, kém hấp thu dinh dưỡng nên tăng trọng kém.

Thể mang trùng

Gà lớn mang mầm bệnh cầu trùng, vẫn ăn uống bình thường nhưng thỉnh thoảng bị ỉa chảy và phân sáp. Gà đẻ mang cầu trùng, tỉ lệ trứng giảm 15-20% mà người nuôi không rõ nguyên nhân.

4. Phòng và trị bệnh cầu trùng ở gà

Cách phòng bệnh

Vệ sinh phòng bệnh

• Chuồng trại phải thông thoáng không bị lạnh hoặc quá nóng, nền chuồng phải có lớp độn chuồng hút ẩm, luôn khô ráo, thường xuyên vệ sinh , máng ăn, máng uống sạch sẽ
• Thức ăn, nước uống đảm bảo vệ sinh thú y tránh nhiễm mầm bệnh từ nền chuồng
• Sau mỗi đợt nuôi phải quét dọn vệ sinh, ủ phân gà với vôi bột để diệt mầm bệnh trước khi sử dụng.
• Định kỳ phun khử trùng tiêu độc chuồng trại môi trường chăn nuôi bằng một trong các loại hóa chất sau: Han-IODINE, BENKOCID, BIO-IODINE…

Phòng bệnh bằng vắc xin và thuốc

• Sử dụng vắc xin nhược độc phòng bệnh Cầu trùng đa giá ở gà bằng cách hòa nước uống hoặc trộn thức ăn sử dụng cho gà từ 3- 7 ngày tuổi, khả năng miễn dịch kéo dài đến thời điểm gà xuất chuồng.
• Sử dụng thuốc: Dùng Vina coc, Han coc hoặc Sulfacoc… liều lượng: 1g/2 lít nước hoặc 1g/kg thức ăn, dùng liên tục trong 3 ngày. Kết hợp bổ sung vào thức ăn, nước uống Bcomplex , các chất điện giải để tăng sức đề kháng của gà. Định kỳ mỗi tháng 1 lần và nên luân chuyển thuốc phòng trị cầu trùng sau mỗi lần dùng.

Cách trị bệnh



Khi phát hiện gà bị mắc bệnh cầu trùng có thể dùng một trong các loại thuốc sau:

• Vinacoc, Han coc hoặc Sulfacoc: liều lượng hòa 4g/lít nước, uống liên tục trong 3 ngày. Trường hợp bệnh chưa khỏi hẳn thì 5 ngày sau cho uống thêm một đợt thuốc 2 ngày nữa.
• Vime anticoc: liều lượng 1g/1lít nước sạch cho uống hoặc 5g/4,5kg thức ăn dùng liên tục trong 5 ngày.
• Nova-coc: liều lượng 2g/lít nước, trong 3 ngày liên tục, sau đó nghỉ 2 ngày rồi tiếp tục dùng thuốc trong 2 ngày.Kết hợp chăm sóc nuôi dưỡng tốt và bổ sung chất điện giải, vitaminK, ADEcomplex để tăng cường sức đề kháng, mau phục hồi bệnh.